MISIÓN 3:

REINO ANIMAL

 

 

 

O reino animal está formado polos animais que habitan o planeta Terra. Os seres humanos tamén formamos parte deste reino, xa que compartimos cos animais unhas características comúns.

Os animais son seres que obteñen o alimento doutros seres vivos e que teñen capacidade de movemento, é dicir, se desprazan.

Existen moitos animais diferentes, así que para estudalos se clasificaron segundo unhas características comúns. Para facer a principal clasificación, tomouse en conta unha característica moi importante, a columna vertebral. Desta maneira, clasificamos os animais en dous grandes grupos: os vertebrados, que teñen columna vertebral, como o ser humano, a vaca, a troita e a ra, e os invertebrados, que non teñen columna vertebral, como as moscas, o saltón ou o caracol, por exemplo.

 

 

 

1 INVERTEBRADOS: O INIMIGO OCULTO

 

"A morte é parte natural da vida. Alégrache dos que che rodean, quen se transforma na Forza" Yoda

 

 

 

Os animais invertebrados forman o grupo máis numeroso. Son aqueles que non teñen columna vertebral nin, xeralmente, esqueleto interno. Presentan formas variadas e moitos teñen o corpo brando. Por este motivo, algúns desenvolveron unha protección externa, a modo de cuncha ou cacho, que actúa coma se fose unha armadura. Este é o caso, por exemplo, dos caracois ou os escaravellos.

Os animais invertebrados son en xeral ovíparos, é dicir, nacen de ovos. Clasifícanse en esponxas, cnidarios, vermes, moluscos, equinodermos e artrópodos.

 

 

1 As esponxas

 

 

 

Son os invertebrados máis sinxelos que existen. Teñen forma de saco e viven fixas no fondo do mar. Por iso ás veces poden confundirse cunha planta. O seu corpo

 está atravesado por infinidade de poros e teñen capacidade para rexenerarse, é dicir, se se lles corta un anaco, este volve crecer. Aliméntanse de pequenos organismos que flotan na auga.

 

 

 

2 Os cnidarios

 

 

 

Son animais acuáticos con forma de saco e a boca rodeada de tentáculos velenosos. Non teñen órganos internos diferenciados. Algúns exemplos son a anemone, o coral e a medusa.

 

 

 

3 Os vermes

 

 

 

Son animais alongados que se desprazan reptando, xa que non teñen patas. O seu corpo é brando e segmentado, é dicir, está diferenciado en aneis, e a súa pel mantense sempre húmida. Algúns vermes son cilíndricos e outros aplanados, pero todos presentan simetría bilateral.

Poden habitar en terras húmidas e na auga, e moitos son parasitos. Son vermes, por exemplo, a lombriga, a sambesuga (verme de auga doce) e a tenia.

 

 

 

4 Os moluscos

 

 

 

Teñen o corpo brando e non dispoñen de patas. Algúns posúen unha coiraza ríxida, denominada cuncha, que lles permite protexerse das ameazas externas. Os moluscos poden ser mariños, como a lura e o mexillón, ou terrestres, como o caracol. Os mariños respiran mediante branquias, mentres que os terrestres respiran por pulmóns.

Hai diferentes tipos de moluscos:

Os gasterópodos: son moluscos cunha cuncha externa en espiral, como, por exemplo, o caracol. Posúen unha masa chamada pé que lles serve para arrastrarse lentamente.

 

Os bivalvos: son moluscos formados por dúas cunchas externas articuladas que se pechan cando o animal está en perigo. Por exemplo, o mexillón, que adoita estar inmóbil e se alimenta de organismos pequenos que transporta a auga.

 

Os cefalópodos: adoitan ter unha cuncha interna, aínda que algúns carecen dela, e contan con tentáculos ao redor da boca, que lles permiten capturar ás súas presas. Son cefalópodos, por exemplo, o polbo, a lura e a sepia.

 

 

 

5 Os equinodermos

 

 

 

Son animais acuáticos que respiran por branquias e presentan simetría radial. Algúns son redondos, como os ourizos, e outros teñen forma de estrela, como a estrela de mar. A súa boca atópase situada no centro da súa parte inferior, mentres que o seu ano está no centro, na parte superior.

Estes invertebrados adoitan ter baixo a pel unhas placas duras que conforman o chamado esqueleto externo. Algúns, como os ourizos de mar, presentan púas móbiles que parten destas placas. Tamén posúen uns tubiños moi finos na súa parte inferior que lles permiten desprazarse polo fondo do mar.

 

 

 

6 Os artrópodos

 

 

 

Forman o grupo de invertebrados máis numeroso e existen de moitos tipos. Algúns exemplos de artrópodos son a araña, a mosca, o cempés, a formiga e o cangrexo.

Os animais deste grupo de invertebrados comparten unhas características comúns:

- As distintas partes do seu corpo están protexidas por unha cuberta, máis ou menos dura, que forma un esqueleto externo móbil. É similar a unha armadura. Este esqueleto dificulta o crecemento do animal, polo que os artrópodos adoitan mudar, é dicir, cambiar o esqueleto que lles quedou pequeno por un novo que eles mesmos segregan. Durante o período de muda, os artrópodos están moito máis indefensos, xa que a cuberta dura sérvelles de protección, polo que durante esta etapa adoitan diminuír a súa actividade.

- Teñen as patas articuladas. Polo tanto, podemos dicir que os artrópodos teñen un esqueleto articulado flexible e lixeiro. Algúns teñen ás, como as moscas, e outros, pinzas, como o cangrexo.

- Posúen uns órganos dos sentidos bastante desenvolvidos que se atopan na súa cabeza.

Os artrópodos clasifícanse en diferentes grupos:

a) Os crustáceos: case todos viven no mar. Adoitan ter dez patas e un esqueleto externo duro. Por exemplo: as gambas e os cangrexos.

b) Os miriápodos: son artrópodos terrestres, que viven en chans húmidos e teñen moitas patas. Por exemplo: os cempés e os milpernas.

c) Os arácnidos: son artrópodos terrestres e teñen oito patas. Por exemplo: as arañas e escorpións.

d) Os insectos: son artrópodos que teñen seis patas. A maioría ten ás: moitos teñen dous pares, como as libélulas, e outros, só un par, como as moscas. Tamén os hai que non posúen ás, como as formigas. Algúns exemplos de insectos son as abellas, as bolboretas ou os escaravellos.

 

 

 

Reta a Vader...Prepárate a morrer:

 

 

OS EWOKS

 

Os ewoks eran unha especie diminuta de bípedos peludos nativos da lúa boscosa de Endor. Foron máis coñecidos por axudar á Alianza Rebelde a derrotar ás forzas do Imperio Galáctico na Batalla de Endor.

 

 

Os ewoks eran individuos que medían aproximadamente un metro de altura. Utilizaron lanzas, fondas e coitelos como armas; tamén usaron ás deltas como vehículos. Aínda que eran expertos na supervivencia dos bosques e na construción de tecnoloxía primitiva, os Ewoks aínda non superaran a tecnoloxía do nivel de pedra cando foron descubertos polo Imperio. Con todo, aprenderon rapidamente cando se lles expuxo á tecnoloxía avanzada con procesos e conceptos mecánicos simples.

 

 

 

2 VERTEBRADOS: DOMIÑANDO A TERRA

 

"Sempre hai un peixe máis grande" Qui-Gon Jinn

 

 

 

Os vertebrados son animais con esqueleto interno. Caracterízanse por posuír columna vertebral, característica que dá nome ao grupo. Ademais das vértebras que compoñen a columna vertebral, o esqueleto está formado por diversos ósos que serven para soster o corpo e protexer algúns órganos. Por exemplo, nos seres humanos, as costelas protexen o corazón e os pulmóns.

A posición interna do esqueleto permite que os vertebrados experimenten un crecemento continuo, sen necesidade de muda.

O corpo dos vertebrados divídese en cabeza, tronco e cola. Na cabeza localízanse case todos os órganos dos sentidos. No tronco atópanse as extremidades, que nos animais terrestres son patas; nos acuáticos, aletas; e nos voadores, un par de patas e un par de ás. A cola non está presente en todos os animais e nalgúns, como a ra, é moi pequena.

 

O corpo dos vertebrados está protexido pola pel, na que se poden distinguir distintos elementos, como os pelos (mamíferos), as plumas (aves) e as escamas (réptiles e peixes).

Os vertebrados comparten un sistema nervioso máis complexo e definido que o resto dos animais. Así, todas as especies posúen un encéfalo aloxado no cranio e unha medula espinal na columna vertebral.

Segundo as súas características, distínguense cinco tipos de vertebrados: os peixes, os anfibios, os réptiles, os mamíferos e as aves.

 

 

1 Os peixes

 

 

 

Son vertebrados acuáticos. Posúen un esqueleto sinxelo e os seus ósos denomínanse espiñas. O seu corpo é alongado e está cuberto de escamas. Presentan extremidades, chamadas aletas, que, xunto cos músculos do corpo, lles serven para nadar e desprazarse pola auga.

Os peixes respiran a través dunhas aberturas situadas detrás da boca, dentro das que hai unhas láminas denominadas branquias. A auga pasa a través das branquias e os peixes captan o osíxeno disolto nela que necesitan para respirar.

A reprodución dos peixes prodúcese mediante ovos, aínda que algúns son vivíparos.

Os peixes clasifícanse en dous grandes grupos segundo como sexa o seu esqueleto, que pode ser óseo, por exemplo o da sardiña, ou cartilaxinoso, como o do tiburón.

 

 

2 Os anfibios

 

 

 

Son vertebrados que habitan en ambientes próximos á auga. Isto débese a que deben manter a pel húmida, xa que morrerían de non facelo. Teñen a pel espida, sen escamas, plumas nin pelos. Esta ás veces presenta glándulas velenosas, útiles para a protección do animal.

Os anfibios presentan catro patas e son ovíparos, é dicir, reprodúcense mediante ovos.

Outro trazo que os caracteriza é a metamorfose, un proceso mediante o cal cambian a súa forma e as súas características desde que saen do ovo ata que se converten en individuos adultos. Así, por exemplo, no caso das ras, os cágados ou crías viven exclusivamente na auga e respiran mediante branquias; cando se fan maiores, en cambio, adáptanse á superficie e respiran mediante os pulmóns e a pel.

Existen dous tipos de anfibios:

a) Os anuros: son anfibios sen cola. Por exemplo: a ra.

b) Os urodelos: son anfibios con cola. Por exemplo: a píntega.

 

 

3 Os réptiles

 

 

 

Son os primeiros vertebrados que se adaptaron totalmente á vida terrestre. Caracterízanse por ter unha pel impermeable e cuberta de escamas duras, que impide que os seus corpos se sequen.

Moitos teñen catro patas curtas, como as lagartas, aínda que outros, como as serpes, non presentan extremidades. Cando se desprazan, arrastran o corpo, é dicir, reptan, de aí o seu nome.

Os réptiles son vertebrados que respiran por pulmóns e se reproducen mediante ovos. Viven moito tempo e poden soportar longos períodos sen comer. Algúns son herbívoros, como as iguanas, e outros carnívoros que cazan ás súas presas, como os crocodilos.

 

 

 

4 As aves

 

 

 

Son vertebrados que habitualmente poden voar, con algunhas excepcións, como os pingüíns ou as galiñas.

As súas extremidades anteriores son as ás, e na boca teñen o pico, que lles serve para alimentarse. Este varía segundo o tipo de alimentación.

Do mesmo xeito que os mamíferos, as aves son capaces de manter a súa temperatura corporal á marxe da temperatura externa. Grazas a isto, presentan unha actividade constante ao longo do ano e pódense distribuír por toda a Terra, tanto en climas moi fríos como moi cálidos.

As aves respiran a través dos pulmóns e reprodúcense mediante ovos. As femias póñenos nos niños e despois os incuban ata que as crías rompen a casca.

 

 

5 Os mamíferos

 

 

 

Son o grupo de vertebrados ao que pertence o ser humano. Distínguense do resto dos vertebrados por presentar uns trazos propios:

Son vivíparos, é dicir, os embrións desenvólvense dentro do corpo da nai e as crías nacen vivas. O corpo das femias presenta mamas, con glándulas mamarias, que producen leite para alimentar ás crías nacidas hai pouco.A maioría ten a pel recuberta de pelo, aínda que nalgúns apenas se aprecia, como nos elefantes ou as baleas.
Os vertebrados tamén se caracterizan, do mesmo xeito que as aves, por ser capaces de manter a súa temperatura corporal independentemente da temperatura externa.

Posúen catro extremidades (normalmente patas, pero tamén aletas ou ás), que utilizan para trasladarse dun sitio a outro. En moitos casos, cada pata ten cinco dedos, protexidos por unllas.

A súa respiración é pulmonar, o que significa que respiran a través dos pulmóns.

 

 

TAREFA: Construe un mapa mental co reino dos animais.

 

Os wookiees

 

Os wookiees, que eles o traducen como a Xente das Árbores, eran unha especie de peludos humanoides bípedos que habitaban no planeta Kashyyyk. Un dos membros máis destacados da especie foi Chewbacca, amigo e copiloto de Han Solo, que desempeñou un papel vital na Guerra Civil Galáctica.

O hábitat natural dos wookiees eran os densos bosques do planeta Kashyyyk (aínda que unha fonte di que inmigraron a este planeta). Kashyyyk estaba cuberto completamente por árbores wroshyr, nos que os wookiees construían as súas casas e cidades. Os wookiees eran descendentes de mamíferos arborícolas.

Tiñan a habilidade de aprender facilmente moitos idiomas, pero os wookiees non teñen a estrutura bucal necesaria para falar máis nada que as súas propias linguas.

 

 

 

 

 

SEGUNDO TRIMESTRE