Así naceu a choiva (conto)
Preguntáchesche algunha vez por que chove, e por que en ocasións o ceo ilumínase con lóstregos atronadores? Todo isto remóntase a unha época moi antiga, na cal a auga que cubría a Terra era tanta, que non deixaba ver as montañas, nin as árbores. Naqueles tempos todo estaba asolagado. Neste caos, das augas xurdira un home líquido, chamado Choiva. El tiña o costume de pasear despreocupadamente por aquí e por alá, sen importarlle se molestaba a alguén coas súas inundacións.
Tamén lle gustaba moito andar de festa e era por todos sabido que sempre ofrecía as mellores. Choiva non tiña ningún inconveniente en convidar a calquera persoa para formar parte das súas celebracións, nas cales cantaban e bailaban ata o amencer.
O único defecto que Choiva posuía era o de non ser xeneroso, polo cal a miúdo se esquecía de convidar alimento e bebidas aos seus invitados. Pero como todos temían desgustalo e ver as súas casas máis asolagadas do que xa se atopaban, ninguén lle dicía nada. Así que dunha maneira ou outra, sempre terminaba saíndose coa súa.
Un día, Choiva coñeceu a Tokjuaj, quen era un guerreiro moi querido polo pobo dos Wichi. quedou tan impresionado co seu valor e personalidade, que non dubidou en convidalo á festa que organizaría pola noite.
—Con moito gusto estarei aí para acompañarche —díxolle Tokjuaj.
Preparouse un gran banquete para a celebración, dispúxose a música e Choiva arranxouse co seu mellor traxe para recibir aos invitados. Cando Tokjuaj chegou saudáronse con alegría, máis un instante despois, fiel ao seu costume de non ser xeneroso, o anfitrión esqueceuse de convidarlo para comer no banquete.
E isto ofendeu moitísimo ao guerreiro.
—Como pode ser que sexas tan egoísta? Cría que eras un bo home, pero agora doume conta de que non es máis que un farsante —espetoulle Tokjuaj—, ademais de todo, non contento con deixar de compartir sempre estás a asolagar as casas dos demais. Que clase de amigo fai iso?
As súas palabras provocaron que Choiva tentase agredilo. Pero o heroe era moito máis forte e ao final derrotouno nun airiño. Choiva sentiu tan humillado que correu a refuxiarse no alto dunha montaña, xurando vingarse.
Unha vez aí, reflexionou sobre o que fixera e moi arrepentido deuse conta de que Tokjuaj tiña razón. Tentando reparar os seus erros, saltou cara ao ceo para liberarse e decidiu que de agora en diante viviría alí, para non molestar a ninguén. As inundacións acabáronse. As augas descenderon.
Pero de cando en vez, Choiva botaba de menos o seu antigo fogar e cando choraba, as súas bágoas caían en forma de torrente á Terra, mollándoo todo.
Din que ata o de agora segue habitando no ceo, velando polos humanos. E que cando salta dunha estrela a outra, o ceo ilumínase e as nubes retumban. Iso, é o que coñecemos como lóstregos.
HOXE É O DÍA
Catro de xullo. Día da
Independencia...
En diferentes puntos do planeta están a
rexistrarse ataques relacionados con criaturas
que utilizan a auga como arma. Os integrantes da
Liga da Xustiza tentan repeler devanditos
ataques.
QUE SABES DA AUGA?
1 A Atmósfera e o Tempo Atmosférico.
A liga da Xustiza é o equipo de heroes que se
encarga da defensa da Terra ante ameazas
externas, un forte escudo que repele os ataques
perpetrados por forzas de orixe descoñecida.
A atmosfera é unha capa de aire
que rodea a Terra e á vez sepáraa do espazo
exterior. Como un escudo. Está a máis ou menos
1000 quilómetros de altitude, esa mesma
distancia é a que nos separa do Universo. Na
atmósfera podemos distinguir diferentes partes:
Pero sabías que non é o único escudo do que
dispón a Terra?
Completa o seguinte quebracabezas para descubrir as capas da atmósfera e despois fai un debuxo no teu caderno onde se poidan aprezar as diferentes capas, completa o debuxo coa definición de cada capa:
A atmosfera, ademáis de servirnos de escudo, danos información sobre o tempo que vai facer nun lugar determinado, só hai que saber observala.
Os cambios que se producen na atmósfera permítennos coñecer o tempo atmosférico dun lugar nun determinado momento. Para iso é necesario fixarse nos seguintes fenómenos:
A temperatura do aire: é o
frío e calor que vai nun lugar.
A humidade: é a cantidade de humidade
presente na atmósfera. O vapor de auga provoca
as precipitacións en forma de chuvia, neve ou
sarabia.
O vento: e o aire en movemento,
dependendo da forza coa que se move pode ser
unha brisa, un vendaval ou un furacán.
Imos ver se entendiches esta parte:
2 Como se mide o tempo?
As persoas temos mecanismos no
noso organismo que nos fan capaces de percibir o
frío ou a calor. Tentando emular devanditos
mecanismos, os meteorólogos, estudan o estado da
atmosfera e informan sobre o tempo atmosférico
que fará en determinado lugar ao día seguinte, é
dicir: son capaces de predicir o tempo. Para
estas predicións utilizan aparellos especiais
como o termómetro ou o cataventos.
O conxunto destes aparellos chámase estación
meteorolóxica.
Os aparellos máis utilizados nestas estacións meteorolóxicas son o termómetro, o anemómetro e o pluviómetro.
Imos profundar un pouco máis nas súas funcións:
O TERMÓMETRO: permítenos
saber que temperatura hai nun lugar
determinado. Os termómetros poden ser de
diferentes tipos, en meteoroloxía úsanse
especialmente os dixitais e os de mercurio.
O PLUVIÓMETRO: mide a cantidade de
auga que cae por metro cadrado. Cada
milímetro de altura equivale a un litro.
O ANEMÓMETRO: este instrumento permítenos
coñecer a velocidade do vento e
móstranolo en km/ h. O tipo de anemómetro máis
usado é o chamado "de molinete ou rotación".
Que che parece se construímos un pluviómetro caseiro? Aquí tes as instrucións, é moi doado:
Un reto antes de continuar, atopa na seguinte sopa de letras nomes de elementos relacionados coa meteoroloxía:
Se te dás conta, na sopa de letras aparecen máis instrumentos relacionados cunha estación meteorolóxica dos que estudamos. Investiga para que serve cada un e anótao no teu caderno, fai á beira da definición un debuxo sinxelo do aparello.
E para finalizar escoita a seguinte predicción meteorolóxica para a nosa comunidade autónoma.
3 As estacións do ano e o movemento da terra.
Dentro da liga da Xustiza hai un membro capaz de controlar a fórza da auga dos océanos e a todas as criaturas que viven neles, o seu nome é Aquaman.
Aquaman é un personaxe da liga da Xustiza que vive entre dous mundos: o acuático e o terrestre. No mar é o Rey de Atlantis, un reino perdido que goberna coa axuda dos seus súbditos mariños; na terra é un ser practicamente indestructible e con unha forza sobrehumana, gran parte do seu poder reside no tridente de Neptuno, que ten a capacidade de manipular e controlar a auga. Aquaman usalo para manipilar a forza do mar, creando maremotos ou remuíños, ou mesmo elevando columnas xigantes de auga...
Pero imos abandonar por un
momento a historia de Aquaman no mundo submarino
e centrarnos na terra...
A Terra ten unhas características que a fan
única, nun curto intervalo de tempo podemos
pasar da choiva ao sol. Sabes a que son debidos
estes cambios? Aquí tes unha pista:
Efectivamente é a translación da Terra a que dá lugar ás estacións do ano, por iso cada tres meses sucédense cambios nas temperaturas e as precipitacións.
- Na primaveira as
temperaturas soben e suavízanse, as
precipitacións son abundantes e van diminuindo a
medida que avanza a estación.
- No verán rexístranse as temperaturas
máis altas do ano e casi non chove.
- No outono as temperturas descenden
e as precipitacións son máis
abundantes.
- No inverno danse as temperaturas
máis baixas do ano, as preticitación son moi
abundantes, incluso en forma de neve.
Imos facer un repaso:
4 O clima.
O tempo atmósferico pode cambiar moito dun día para outro, pero ano tras ano, os ciclos e repiten: frío no inverno e calor no verán...Pero hai sitios onde o tempo mantense casi sempre igual.
Todos estos cambios dependen do
clima. E te prenguntarás, que é o clima?
O clima é o tempo atmosférico que hai nun lugar
ao longo dos anos.
O clima ven determinado por:
- A temperatura e as
precipitacións da zona ao longo do ano.
- O lugar da Terra onde de atopa.
Existen tres zonas climáticas no mundo:
Ponte a proba:
5 Os climas de España.
España está na zona temperada do
planeta Terra.
Os climas que podemos atopar en España son: o
oceánico, o de montaña, o subtropical e o
mediterraneo (este último pode ser interior ou
de litoral)
- CLIMA OCEÁNICO: dáse no
norte da Península Ibérica. Pola
proximidade ao mar as temperaturas son suaves
durante todo o ano, con poca diferencia entre
estacións. As chuvias son abundantes.
- CLIMA SUBTROPICAL: dáse só nas illas
Canarias, máis próximas a zona cálida do
planeta. Alí as temperaturas son cálidas durante
todo o ano e as precipitacións, polo xeral, son
escasas.
- CLIMA DE MONTAÑA: dáse nas zonas de
maior altitude. No inverno as temperaturas
son frías e as precipitacións en forma de neve.
No verán, as temperaturas son frescas e as
chuvias son frecuentes.
- CLIMA MEDITERRÁNEO: é o clima máis
extendido. No interior os invernos son frios e
os veráns calorosos, as precipitacións son
escasas e ás veces caen en forma de neve. No
litoral os invernos son suaves e os veráns
cálidos, as precipitacións son escasas e
irregulares.
Copia o seguinte mapa no teu carderno e escribe el nome de cada tipo de clima a cada color:
Completa o cuestionario sobre os climas de España para rematar esta parte:
FIN DA PARTE 1